بیمه حمل و نقل کالا صادراتی

اهداف بیمه

بیمه های حمل و نقل صادراتی  بیمه هایی می‌باشند که مبداً ایران و مقصد کشور خارجی باشد.بیمه های حمل و نقل وارداتی، صادراتی و ترانزیت براساس مبدأ و مقصد آنها متمایز می‌شوند

خسارت تحت پوشش

    شرط تلف کامل کالا (Ttal Lss)

از بین رفتن و تلف شدن کامل محموله مورد بیمه در یک مرحله که در اثر غرق شناور، سقوط هواپیما و یا آتش‌سوزی وسیله حمل کالا به وجود آید.

    پوشش کلوز A

این نوع بیمه کاملترین نوع بیمه حمل و نقل  است و بیشتر برای کالاهای حساس و آسیب پذیر مورد استفاده قرار می‌گیرد و کلیه خطرات به جز موارد استثنا شده را شامل می‌شود. استثنائات (مواردی که از شمول تعهدات بیمه خارج می باشند) عبارتند از:

    اشعه یون ساز و آلودگی مواد رادیواکتیو ناشی از هرگونه سوخت یا فضولات هسته‌ای

    عدم قبول ورود کالا از طرف بیمه ‌گزار و یا ممانعت از ورود کالا توسط کشور وارد کننده کالا

    سوء عمل عمدی بیمه‌گزار که منجر به خسارت یا تلف مورد بیمه شده باشد

    نشست و ریزش عادی مورد بیمه و خطرات مشابه به آنها مانند کسری عادی وزن و فرسودگی و پوسیدگی

    تلف، آسیب یا هزینه ناشی از ناکافی و نامناسب بودن بسته‌بندی یا آماده‌سازی مورد بیمه

    تلف، آسیب یا هزینه ناشی از عیب ذاتی یا ماهیت مورد بیمه

    تلف، آسیب یا هزینه ناشی از کاربرد هر نوع سلاح جنگی که با انرژی، شکست هسته‌ای یا واکنش مشابه دیگر یا نیرو و ماده رادیواکتیو کار کند

    عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا کرجی یا نا مناسب بودن کشتی، کرجی، وسیله حمل، کانتینر یا لیف وان جهت حمل سالم مورد بیمه

    خطرات جنگ، اعتصاب، شورش، بلوا، تروریسم، جز استثنائات بیمه نامه می‌باشد و درصورتی‌که توافقی بین بیمه گر و بیمه ‌گزار انجام پذیرد این خطرات می‌تواند تحت پوشش قرار گیرد.

    پوشش کلوز B

در بیمه با شرط B بیمه ‌گر متعهد جبران کلیه خطراتی که در کلوز C تحت پوشش می‌باشد با نضمام خسارات ناشی از خطرات بشرح زیر می‌باشد:

    زلزله، آتشفشان یا صاعقه

    ورود آب دریا‌، دریاچه یا رودخانه به کشتی‌، شناور، محفظه کالا، کانتینر و یا لیفت وان

    از بین رفتن کامل هر بسته کالا در کشتی یا شناور و تلف کلی هر بسته به علت سقوط در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی و یا شناور
    به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی

ضمنا در بیمه کالا به شرط B علاوه بر خطرات مذکور در کلوز B خطرات عدم تحویل، دزدی، ‌دله دزدی، سائیدگی، زنگ زدگی، نشت، شکست، لب پریدگی، کج شدن، خراشیدگی و ضربه دیدگی و خسارت ناشی از چنگک، ریزش ، کسری نیز پذیرفته می‌شود.

    پوشش کلوز C

    کلوز C با‌عدم تحویل: به ازای پرداخت درصد در نظر گرفته شده برای این مورد، در صورتی‌که کالای بیمه شده بنا به دلایل نامعلوم به دست گیرنده نرسد، بیمه گزار می‌تواند ادعای خسارت کند.

    کلوز C بدون عدم‌ تحویل: در صورتی ‌که کالای بیمه شده به دست گیرنده نرسد، بیمه تعهدی نسبت به پرداخت خسارت ندارد.این بیمه نامه مشمول خطرات بشرح زیر می باشد:

    آتش سوزی یا انفجار

    به گل نشستن و زمین گیر شدن، برخورد با کف دریا، غرق یا واژگون شدن کشتی یا شناور

    واژگون شدن یا ازخط خارج شدن وسیله حمل زمینی

    تصادم یا برخورد کشتی، شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب

    تخلیه اضطراری کالا در بندری غیر از بندر مقصد

    فدا کردن کالا در جریان خسارت ساده

    به دریا انداختن کالا جهت سبک‌ سازی کشتی

    زیان همگانی و هزینه‌های نجات

    مسئولیت مشترک در تصادف

شرایط عمومی

فصل اول : کلیات

ماده 1- اساس قرارداد

این بیمه نامه براساس قانون بیمه مصوب اردیبهشت ماه سال 1316 و پیشنهاد بیمه گذار (که جزء لاینفک بیمه نامه می باشد)، تنظیم گردیده و مورد توافق طرفین می باشد. آن قسمت از پیشنهاد بیمه گذار که مورد قبول بیمه گر واقع نگردیده و همزمان یا قبل از صدور بیمه نامه کتباً به بیمهگذار اعلام شده است جزء تعهدات بیمه گر محسوب نمی گردد.

ماده 2- بیمه گر

بیمه گر شرکت بیمه ای است که مشخصات آن در این بیمه نامه قید گردیده و جبران خسارت احتمالی را طبق شرایط مقرر در این بیمه نامه بر عهده دارد.

ماده 3- بیمه گذار

بیمه گذار شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در بیمه نامه می باشد که پوشش بیمه را ابتیاع نموده و متعهد به پرداخت حق بیمه آن است.

ماده 4- ذینفع

ذینفع شخص حقیقی یا حقوقی مذکور در بیمه نامه اعم از بیمه گذار یا غیر آن است که حق مطالبه و دریافت تمام یا قسمتی از خسارت وارد به مورد بیمه را دارا می باشد.

ماده 5- مورد بیمه

مورد بیمه اموال مندرج در جدول مشخصات این بیمه نامه می باشد.

ماده 6- انقضای مدت بیمه

انقضای این بیمه بر اساس شرط 8 کلوز پیوست می باشد، لیکن در مورد حمل غیر دریایی یا ترکیبی، یکی از شرایط زیر جایگزین شرط 3/1/8 کلوزهای C، B، A می گردد.

    در مورد حمل هوایی 30 روز پس از رسیدن هواپیمای حامل کالا به فرودگاه کشور مقصد.

    در مورد حمل زمینی 60 روز پس از ورود کالا به مرز زمینی کشور مقصد.

مدتهای یاد شده در این ماده با درخواست بیمه گذار و موافقت بیمه گر و پرداخت حق بیمه اضافی قابل تمدید می باشد.

فصل دوم : شرایط

ماده7- حمل کالا با کشتی طبقه بندی شده

حمل دریایی مورد بیمه باید به وسیله کشتی طبقه بندی شده صورت پذیرد، در غیر این صورت بیمه گذار موظف است مشخصات کشتی یا شناورهای مورد نظر را قبل از شروع حمل به بیمه گر اعلام نموده و موافقت بیمه گر را اخذ نماید.چنانچه حمل کالا با کشتی طبق بندی نشده بدون اطلاع بیمه گذار صورت گرفته باشد، بیمه گذار موظف است مراتب را بلافاصله پس از اطلاع به بیمه گر اعلام نموده و شرایط و اضافه نرخ مربوط به حمل کالا با کشتی طبقه بندی نشده را قبول نماید.

ماده 8-وظیفه بیمه گذار در ارائه اطلاعات به بیمه گر

بیمه گذار موظف است کلیه اطلاعات راجع به حمل کالا و دفعات آن از جمله مشخصات وسیله یا وسایل حمل، حداکثر ارزش کالا در هر حمل، تاریخ حرکت آنها و همچنین بهای هر قسمت از محمولات بیمه شده را قبل یا بلافاصله بعد از حمل و به هر حال قبل از ورود وسیله حمل به مقصد بیمه گر اعلام نماید. در غیر این صورت حسب مورد براساس مواد 12 و 13 قانون بیمه خواهد شد.

ماده9- ارزش مورد بیمه

چنانچه بین بیمه گذار و بیمه گر توافق خاصی صورت نپذیرفته باشد، قیمت مورد بیمه عبارت از مجموع قیمت خرید کالا، هزینه حمل و عدم النفع موضوع ماده 10 می باشد.

ماده 10- عدم نفع

میزان عدم نفع این بیمه نامه معادل 10% مجموع قیمت خرید کالا و هزینه حمل آن می باشد، مگر آنکه صریحاً توافق دیگری شده باشد.

ماده 11- کالاهایی که به صورت جفت یا دست عرضه می شوند

مسئولیت بیمه گر در مورد کالاهایی که به صورت جفت یا دست عرضه می شوند، بدون توجه به ارزش جفت یا دست بودن آن بیش از قسمت خسارت دیده به تناسب مبلغ بیمه شده نخواهد بود، مگر آنکه صریحاً توافق دیگری شده باشد.

ماده 12- مواد مخدر

به موجب این بیمه نامه حمل و نقل مواد مخدر بیمه نمی-شود مگر آنکه: <

    نام ماده مخدر و کشورهای صادر کننده و وارد کننده آن صریحاً در بیمه نامه قید شده باشد.

    پروانه یا گواهی صادر شده از طرف مرجع صلاحیت دار کشوری که ماده مخدر به آن کشور وارد می شود دایر بر اینکه ورود محموله به آن کشور مجاز می باشد، یا آنکه پروانه یا گواهی از طرف مرجع صلاحیت دار کشوری که ماده مخدر از آنجا صادر شده است دایر براینکه صدور آن محموله به مقصد مندرج در بیمه نامه از طرف کشور گیرنده ماده مخدر تأئید شده است، جزء مدارک خسارت به بیمه گر تسلیم شود.

    مسیر حمل ماده مخدر، مسیر معمولی و عادی برای حمل آن نوع مواد تلقی شود.

ماده 13- وظایف بیمه گذار در صورت وقوع خسارت

بیمه گذار یا نمایندگان او ملزم به رعایت موارد زیر می باشند :

    برای هر بسته ای که مفقود شده بلافاصله از متصدیان حمل و نقل و یا مقامات بندر و یا متصرفان دیگر کالا کتباً درخواست پرداخت خسارت نمایند.

    در مورد خسارتهای مشهود به محض اطلاع و قبل از تحویل گرفتن مورد بیمه تقاضای بازدید از متصدیان حمل و نقل و یا سایر متصرفان کالا را به صورت کتبی نموده و نسبت به خسارتهایی که در هنگام بازدید مشخص می گردد. گواهی مربوط را که به امضای آنها رسیده باشد دریافت و از نامبردگان درخواست پرداخت خسارت نمایند.

    در مواردی که از سالم بودن کالا مطمئن نباشند به هیچ وجه نباید رسید بدون قید وشرط به متصدیان حمل و نقل بدهند (در چنین مواردی باید حق خود را برای مطالبه خسارت با قید در ورقه بارنامه یا رسیدی که به متصدیان حمل و نقل می دهند محفوظ دارند).

    هرگاه در هنگام تحویل کالا زیان یا آسیبی مشهود نباشد، بیمه گذار یا نمایندگان وی بایستی حداکثر ظرف سه روز از تاریخ تحویل کالا و اطلاع از خسارت، مراتب را کتباً با پست سفارشی یا تلگرام یا اظهارنامه به متصدیان حمل و نقل اعلام نمائید.

تذکر: به صاحبان کالا و نمایندگان ایشان توصیه می شود که مقررات ادارات و گمرک بندر تخلیه را دقیقاً مطالعه و رعایت نمایند.

    در مواردی که تمام یا قسمتی از کالا از طرف مؤسسه حمل و نقل به بیمه گذار و یا نمایندگان او تحویل نشود، نامبردگان موظفند پس از تنظیم صورت جلسه کسر تخلیه، گواهی کتبی عدم تحویل را از مؤسسه مزبور بخواهند. در صورتی که گواهی عدم تحویل در موعدهای مقرر در زیر صادر نشود، بیمه گذار بایستی حداکثر ظرف مدت یک هفته درخواست خسارت را به موجب اظهارنامه رسمی از موسسه حمل و نقل بنماید و مراتب را به بیمه گر اطلاع دهد.

    در صورت حمل با کشتی حداکثر 7 ماه پس از تخلیه کالا از کشتی.

    در صورت حمل با کامیون و قطار حداکثر 7 ماه پس از ورود به وسیله حمل به مرز.

    در صورت حمل با هواپیما حداکثر 3 ماه پس از تخلیه کالا از هواپیما.

    بیمه گذار و یا نمایندگان او موظفند در مورد خسارت مشهود که به موجب این بیمه نامه بیمه گر تعهد جبران آن را دارد، چنانچه مورد بیمه در ید متصدیان حمل و نقل است قبل و یا بلافاصله پس از تحویل گرفتن کالا از آنها و چنانچه خسارت در انبار گمرک مشاهده شود، قبل از تحویل گرفتن از انبار، مراتب را به بیمه گر یا مؤسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی خواهند شد، اعلام نموده و درخواست بازدید از کالا را بنماید.

ماده 14- اختیارات بیمه گر در مورد اموال خسارت دیده

بیمه گر می تواند ضمن توافق با بیمه گذار اموال خسارت دیده و نجات داده شده را تعمیر، تعویض و یا تصاحب نماید. در صورت تصاحب هر قسمت از مورد بیمه آسیب دیده توسط بیمه گر در مقابل پرداخت خسارت کامل آن قسمت (صرف نظر از فرانشیز) بیمه گذار موظف است نسبت به انتقال مالکیت قسمت مربوط به بیمه اقدام نماید. تعمیر و یا تعویض مورد بیمه خسارت دیده توسط بیمه گر باید ظرف مدتی که عرفاً کمتر از آن نمی شود، انجام پذیرد.

ماده 15- اسنادی که برای درخواست خسارت بایستی به بیمه گر تسلیم گردد

بیمه گذار و یا نمایندگان وی موظفند در اسرع وقت کلیه اسناد و مدارک مربوط به خسارت را به بیمه گر تسلیم نمایند. از جمله اسناد یاد شده عبارتند از :

    اصل بیمه نامه یا گواهی بیمه.

    اصل سیاهه (فاکتور) کالا با مشخصات کامل و صورت توزین و بسته بندی.

    کلیه نسخ اصلی بارنامه دریایی و یا بارنامه های دیگر.

    صورت وضعیت کالا در موقع تحویل گرفتن و صورت وضعیت میزان توزین کالا در آخرین مقصد مندرج در بیمه-نامه.

    مکاتبات متبادله با متصدیان حمل و نقل و اشخاص درگز مندرج در ماده 13

    در صورت عدم تحویل کالا، علاوه بر اسناد و مدارک فوق، برگ رسمی گواهی عدم تحویل صادره از طرف مؤسسه حمل ونقل نیز بایستی با توجه به مقررات مندرج در بند 5 از ماده 13 به بیمه گر تسلیم گردد.

    جواز سبز گمرکی و صورت مجلس کشف اختلاف در صورت صدور.

    گواهی مبداء.

    گزارش بازدید خسارت که بایستی توسط بیمه گر یا یکی از مؤسسات مجازی که توسط بیمه مرکزی ایران معرفی گردیده اند تهیه شده باشد.
چنانچه بیمه گر علاوه بر اسناد فوق الذکر نیاز به مدارک دیگری داشته باشد می بایست بلافاصله از بیمه-گذار مطالبه نماید و بیمه گذار موظف است مدارک مورد نیاز را در اختیار او قرار دهد.

ماده 16- مهلت پرداخت خسارت بیمه گر مکلف است حداکثر ظرف مدت چهار هفته پس از دریافت اسناد و مدارکی که به استناد آنها بتواند حدود مسئولیت خود و میزان خسارت وارده را تشخیص دهد اقدام به تسویه و پرداخت خسارت نماید.

ماده 17- اصل جانشینی کلیه حقوق بیمه گذار در مقابل اشخاص ثالث به لحاظ تقصیر یا مسئولیت اشخاص مذکور در ایجاد حادثه تا میزان خسارت پرداخت شده به بیمه گر منتقل می گردد و اگر بیمه گذار اقدامی کند که منافی با حق مذکور باشد در مقابل بیمه گر مسئول شناخته می شود.

ماده 18- بازدیدکنندگانبازدید نمایندگان بیمه گر یا مسئولیت بازدیدکننده مجاز از خسارت و صدور گزارش بازدید از طرف ایشان به منزله قبول تعهد از طرف بیمه گر نمی باشد.

ماده 19- کتبی بودن اظهارات هرگونه پیشنهاد و اظهار بیمه گذار و بیمه گر بایستی کتباً به آخرین نشانی اعلام شده ارسال گردد.

ماده 20- مهلت حمل کالا بیمه گذار موظف است کالای موضوع این بیمه نامه را حداکثر در مدت دو سال از تاریخ صدور بیمه نامه حمل نماید، در غیر این صورت بیمه نامه فاقد اعتبار بوده و بیمه گر تعهدی نسبت به جبران خسارتهای مربوط به محمولاتی که بعد از مهلت مقرر حمل می گردد، ندارد. حق بیمه مربوط به محمولات حمل نشده با توجه به ستندات ارائه شده توسط بیمه گذار قابل استرداد خواهد بود.

ماده 21- مهلت اقامه دعوی بیمه گر و بیمه گذار توافق نمودند که کلیه دعاوی ناشی از این بیمه نامه را از تاریخ ابطال یا فسخ آن و یا انقضای مدتبیمه ظرف یکسال و در صورت وقوع حادثه موضوع بیمه ظرف دو سال از تاریخ وقوع حادثه علیه یکدیگر اقامه نمایند و هرگونه ادعایی پس از انقضای مدتهای یاد شده را از خود ساقط نمودند. مرور زمان با ارسال نامه سفارشی، تلگرام یا اظهارنامه قطع می شود. مدت مرور زمان جدید بعد از انقطاع، یک سال است.

ماده 22- شرط کارشناسی اختلاف ناشی از این بیمه نامه به هیئت کارشناسی متشکل از دو نفر کارشناس خبره که هر یک از طرفین انتخاب خواهند کرد و یک کارشناس خبره که به وسیله آن دو انتخاب خواهد شد واگذار می گردد و نظر اکثریت هیات برای هر یک از طرفین معتبر و لازم-الرعایه خواهد بود.

فصل سوم : استثنائات

ماده 23- خسارتهای غیر قابل پرداخت

علاوه بر موارد ذکر شده در شرایط پیوست، خسارتهای ناشی از تحقق خطرهای زیر نیز تحت پوشش بیمه نمی باشد:

    اشعه یون ساز و آلودگی به وسیله مواد رادیواکتیو ناشی از هرگونه سوخت یا فضولات هسته ای.

    عدم قبول ورود کالا از طرف بیمه گذار و یا ممانعت از ورود کالا توسط مقامات کشور واردکننده کالا.

شرایط اختصاصی

برخی از شروط اختصاصی که در صورت احراز هریک از آنها می بایستی در متن بیمه نامه درج شوند، عبارتند از:

    شرط C با عدم تحویل

در حملهای دریایی از بین رفتن کلی یک بسته کامل در حین بارگیری، تخلیه یا انتقال کالا از یک کشتی به کشتی دیگر تحت پوشش اینبیمه نامه می باشد.

    شرط B

علاوه بر خطرات مندرج در بند یک کلوز B، خطرهای عدم تحویل، دزدی، قلاب زدگی، آب دیدگی، روغن زدگی، شکست، ریزش و خسارات ناشی از مجاورت با کالاهای دیگر مشمول این بیمه نامه می باشد.

تبصره مهم:

به استثنای خسارات ناشی از خطرات مندرج در بند یک کلوز B و همچنین خسارت عدم تحویل، در سایر موارد، پرداخت خسارت منوط به کسر فرانشیز می باشد لذا ضروری است در بیمه نامه های صادره با شرایط B علاوه بر درج شرط اشاره شده در فوق،عبارت ذیل نیز حتماً قید شود:
«معادل ... درصد هر خسارت مشمول فرانشیز می باشد.»

شایان ذکر است که به موجب مصوبات شورای عالی بیمه، میزان فرانشیز هر کالا حسب مورد متفاوت می باشد و مقدار دقیق آن را می بایستی از جدول نرخ و شرایط موضوع بند 7 (ضمیمه پیوست) استخراج نمود. لیکن در مجموع می توان به موارد کلی ذیل اشاره نمود:

< >فرانشیز 1% ارزش کل مورد بیمه برای محمولات فلّه، برنج در کیسه، اتومبیل باری و اتوبوس؛فرانشیز 5/1% ارزش کل مورد بیمه برای شیشه جام و هر دستگاه اتومبیل سواری؛فرانشیز 3% ارزش هر بسته خسارت دیده مندرج در بارنامه برای محمولات غیر فلّه ای و غیر حساس؛فرانشیز 5% ارزش مورد بیمه برای محمولات حساس نظیر پیانو، ارگ، آینه جام، چینی آلات و مواد شیمیایی در بشکه های 100 لیتری و بالاتر و ... .شرط توتال لاس (Ttal Lss)

از بین رفتن و تلف کلی محموله مورد بیمه در یک مرحله که در اثر غرق شناور، سقوط هواپیما و یا آتش سوزی وسیله حمل کالا به وجود آید، تحت پوشش می باشد. مدت اعتبار بیمه نامه از بندر مبدأ شروع و پس از رسیدن مورد بیمه به بندر مقصد خاتمه می پذیرد.

    شرط ترانزیت

خسارت در محل صدور بیمه نامه و به ریال تأدیه می گردد، بدیهی است طبق شرایط بیمه نامه صادره هر گونه خسارتی اعم از زیان همگانی و یا هزینه های نجات و یا هزینه های جلوگیری از تشدید خسارت که در داخل و یا خارج از کشور در جریان حمل به وقوع پیوندد، به موجببیمه نامه های صادره، بیمه گر معادل ریالی آنرا بر اساس نرخ تسعیر ارز مندرج در بیمه نامه محاسبه نموده و خسارت وارده را پرداخت می نماید، البته مشروط بر اینکه ارزش ریالی آن در زمان پرداخت خسارت تجاوز ننماید.

    شرط حمل با کانتینر یخچالدار

در صورتیکه کالای مورد بیمه می بایستی حتماً توسط وسیله نقلیه یخچال دار حمل شود، ذکر عبارت زیر در بیمه نامه ضروری است: « فساد و از بین رفتن مورد بیمه در اثر از کار افتادن یخچال وسیله نقلیه حامل کالا به مدت 24 ساعت متوالی و عدم امکان تعمیر آن ظرف مدت مذکور جزء خطرات بیمه شده می باشد.»

    شرط دام زنده

« مورد بیمه فقط در حین حمل و نقل بر روی وسیله نقلیه تحت پوشش می باشد. همچنین مرگ و میر ناشی از نرسیدن آب و دانه و یا علوفه، تنگی جا و مرضهای اپیدمی از خطرات بیمه شده مستثنی می باشد »

    شرط کشتیهای غیر طبقه بندی شده (فاقد کلاس)

یکی از شروط اساسی اعتبار بیمه نامه های باربری، حمل مورد بیمه با کشتیهای طبقه بندی شده می-باشد، ولیکن از آنجا که برخی کشورها نظیر چین و کشورهای مجاور دریای خزر، به موجب مقررات داخلی کشور متبوع خود، ملزم به استفاده از کشتیهای طبقه بندی شده نمی باشند، با درج عبارت ذیل در متن بیمه نامه صادره برای محمولاتی که از مبادی فوق الذکر حمل می شوند، می توان باعث اعتبار بخشیدن به پوشش بیمه ای مربوطه شد. شرط طبقه بندی کشتی ها به شرح مندرج در شرایط ساده بیمه نامه، کان لم یکن تلقی می گردد.

    شرط نرخ ارز (شرط تسعیر)

هر گونه خسارت احتمالی وارده به مورد بیمه نامه هایی که براساس ارز خارجی خریداری می شوند حداکثر بر مبنای نرخ تسعیر ارز مندرج دربیمه نامه تسویه خواهد شد، مشروط به اینکه نرخ تسعیر ارز به ریال از ارزش روز آن بیشتر نباشد.

تبصره:

در هنگام تنظیم بیمه نامه و الحاقیه های باربری می بایستی حتماً معادل ارزی حق بیمه در ستون مربوطه قید گردد. علاوه بر این می بایستی نرخ تسعیر ارز و معادل ارزی حق بیمه نیز درج شود.